In 2023 namen de verkeersvolumes toe en benaderden ze die van vóór de crisis. Het beheer van dit groeiende verkeer in een nog altijd gespannen context leidde skeyes geenszins af van zijn hoofdopdracht, het verzekeren van de veiligheid van het luchtverkeer, waarvoor het in 2023 een topprestatie neerzette. Bij skeyes wordt de veiligheid voortdurend tegen het licht gehouden en verbeterd, en in een luchtruim dat zich op grote veranderingen voorbereidt, blijft veiligheid altijd vooropstaan.
Met slechts 2 incidenten van categorie B en geen enkel incident van categorie A boekt skeyes het op twee na beste veiligheidsresultaat uit zijn geschiedenis. Dit resultaat prijkt in de ranking net na dat van 2022, dat op zijn beurt voorafgegaan wordt door het absolute record van 2016, toen er zich geen enkel incident in die significante categorieën voordeed.
De veiligheidscultuur van skeyes, die altijd als leidraad heeft gediend bij het beheer van veiligheidsgerelateerde voorvallen, is gebaseerd op het zoeken naar oorzaken om een grondig inzicht te verwerven en passende maatregelen te nemen zodat een soortgelijk feit zich niet meer voordoet.
In de overgrote meerderheid van de veiligheidsgerelateerde voorvallen draagt skeyes geen enkele verantwoordelijkheid. Voor amper 115 voorvallen, wat neerkomt op 7% van het totale aantal gemelde voorvallen in 2023 (5,6% in 2022, 4,4% in 2020 en 6,3% in 2019), werd de betrokkenheid van skeyes vastgesteld.
Wat betreft de ernstgraad van die 115 voorvallen worden er 88 in categorie E ondergebracht, dus zonder enige impact op het veiligheidsniveau, 25 in categorie C (significant), 2 in categorie B (belangrijk) en 0 voorvallen in categorie A (ernstig).
In de top drie van de ranglijst met vaakst gemelde voorvallen worden twee plaatsen ingenomen door voorvallen die helemaal niets te maken hebben met de opdracht van skeyes, maar waarvoor melding verplicht is krachtens de Europese wetgeving: de aanvlieging met in het wild levende dieren prijkt boven aan de lijst, met 361 voorvallen, gevolgd, op plek 3, door het voortijdig uitzenden van noodsignalen door Emergency Locator Transmitters (ELT), met 151 meldingen in 2023. Het aantal voorvallen waarbij piloten uit de algemene luchtvaart en van militaire of staatsluchtvaartuigen een luchtruim binnendringen, nestelt zich op de tweede plaats. Nadat het vrijwel verdubbelde tussen 2019 en 2022, nam dat type voorval in 2023 licht af met 8%, goed voor 165 meldingen.
De technische problemen aan toestellen die door hun piloten worden aangekaart, 144 keer, bekleden de vierde plaats in de ranglijst van 2023. Op de vijfde plaats stellen we voor het tweede opeenvolgende jaar een toename van het aantal incidenten vast waarbij piloten met laserpennen (kunnen) worden verblind. Die nieuwe stijging met 9% ten opzichte van 2022 brengt het aantal van die incidenten op 104 in 2023, vergeleken met 95 in 2022 en 79 in 2019. Dit verontrustende fenomeen is dus helemaal terug van weggeweest, na een belangrijke daling. Dit type incident bekleedde van 2010 tot 2015 immers de eerste plaats met meer dan 200 gemelde voorvallen per jaar en de daling ervan moest worden toegeschreven aan de gecoördineerde inspanningen van skeyes en de luchthaven- en gerechtelijke autoriteiten.
De afwijkingen van de ATC-klaringen en van de ATM-procedures staan respectievelijk op de zesde en de zevende plaats. Eerstgenoemde afwijkingen namen met 29% toe, met 102 voorvallen ten opzichte van 79 in 2022. De afwijkingen van de ATM-procedures bleven bijna status quo met 83 voorvallen in vergelijking met 81 in 2022.
De belangrijkste opdracht van de luchtverkeersleiders van skeyes is erover te waken dat de veiligheidsafstanden tussen de luchtvaartuigen worden gehandhaafd. Het niet naleven van de minimale scheidingsafstanden betrekt vaak de luchtverkeersleiding rechtstreeks en kan leiden tot ernstigere incidenten (A en B). Hoewel we een toename met 34% van het aantal voorvallen waarbij die minimale scheidingsafstanden niet worden nageleefd, betreuren – 51 voorvallen in 2023 tegenover 38 in 2022, werd slechts één daarvan geklasseerd als veiligheidsincident van categorie B met een impact op het algemene veiligheidsniveau. Voor 2023 werd de betrokkenheid van skeyes bevestigd voor 42 van die voorvallen (hetzij 82%), voor 28 voorvallen in 2022 (74%), voor 21 voorvallen in 2021 (88%) en voor 35 in 2019 (80%). Een ander type van voorval dat rechtstreeks verband houdt met de veiligheidsprestaties van skeyes, zijn de runway incursions. In 2023 werden 44 runway incursions gemeld, tegenover 42 in het jaar voordien, 33 in 2021 en 26 in 2019. De betrokkenheid van skeyes bij dergelijke voorvallen is beperkt en nam in 2023 af. Ze werd bevestigd voor slechts 9 van die incursions. Bij geen enkele van de 12 runway incursions die in 2023 werden gemeld op Brussels Airport was skeyes verantwoordelijk. Tot slot werd er 26 keer melding gemaakt van voorvallen in verband met dronevluchten in niet-toegestane zones, allemaal zonder uitzondering door piloten, voornamelijk in de CTR’s van Brussels Airport en de luchthavens van Charleroi en Antwerpen.
In het FABEC-prestatieplan, dat de doelstellingen om bij te dragen tot de prestaties op Europees niveau opneemt, wordt aan de hand van een permanente audit in zes domeinen beoordeeld hoe efficiënt het veiligheidsbeheerssysteem (Safety Management System of SMS) wel is. Voor skeyes ging de EoSM-indicator (Effectiveness of Safety Management) gepaard met een doelstelling voor deze 3e referentieperiode (2019-2024), die erin bestond in minstens drie van die studiedomeinen het niveau op te krikken.
6
skeyes verhoogde het maturiteitsniveau van zijn SMS in 6 domeinen.
11
domeinen waarin de maturiteit van het SMS wordt geëvalueerd en waarvoor skeyes de Europese prestatiedoelstellingen overtreft.