Veiligheid scheert hoge toppen, verkeer opgeveerd
Sinds begin 2022 doken nieuwe bronnen van onzekerheid - de omikronvariant, het conflict in Oekraïne, de energiecrisis en de inflatie – op en vormden ze een bedreiging voor de heropleving van het luchtverkeer. Ondanks die belemmerende factoren zette het luchtverkeer in het door skeyes beheerde luchtruim in 2022 een geleidelijke herstelbeweging in en haalde het 84% van de cijfers van vóór de gezondheidscrisis. Dat herstel van het verkeer in een onzekere context heeft skeyes allerminst van zijn belangrijkste opdracht kunnen afhouden, vermits het bedrijf het op één na beste veiligheidsresultaat in zijn geschiedenis boekte. skeyes bleef én blijft zich toekomstgericht opstellen en zette zijn strategie van innovatie, investeringen en samenwerking met zijn partners voort om de nieuwe wereld van de luchtvaart die zich aan ons ontsluit te ondersteunen.
incidenten van categorie A
incident van categorie B
incident van categorie A en B per miljoen bewegingen
incidenten van categorie A per miljoen bewegingen
Meldingen van veiligheidsgerelateerde voorvallen
De veiligheidscultuur van skeyes, die altijd als leidraad heeft gediend voor zijn optreden bij het beheer van veiligheidsgerelateerde voorvallen, is gebaseerd op het zoeken naar oorzaken om een grondig inzicht te krijgen en passende maatregelen te nemen zodat een soortgelijk feit zich niet meer voordoet.
Na analyse worden sommige gemelde voorvallen gedowngraded en niet als veiligheidsvoorval gemerkt.
Vermits het absolute aantal meldingen van veiligheidsgerelateerde voorvallen ook afhankelijk is van het verkeersvolume, is het aantal meldingen per 100.000 bewegingen een preciezere waardemeter om de voortgang van de veiligheidscultuur en systematische rapportering te meten.
In 2022 was de uitzonderlijke toename van het verkeer - +35% - proportioneel groter dan de stijging van het aantal meldingen (+23%). Het aantal voorvallenmeldingen per 100.000 bewegingen ligt bijgevolg 5% lager dan in 2021.
In meer dan tien jaar tijd is het aantal voorvallenmeldingen over het algemeen sterk gestegen. Dat betekent niet dat er meer voorvallen zijn dan vroeger, maar wel dat ze almaar meer systematisch worden gerapporteerd om ze aan analyses te onderwerpen en er lessen uit te kunnen trekken die nuttig zijn voor de voortgang van de veiligheid. De sprong met 62% tussen 2015 en 2016 is ook te verklaren door de Europese verordening (EU) nr. 376/2014 die eind 2015 werd ingevoerd en die de te melden types van incidenten heeft uitgebreid.
Het absolute aantal meldingen van veiligheidsgerelateerde voorvallen is niet de enige indicator om de veiligheidscultuur te meten.
De inhoud van de rapportering en het feit dat die laatste een ingebakken reflex geworden is, zijn evenzeer doorslaggevende criteria om te evalueren hoe de veiligheidscultuur ingeworteld is.
meldingen van voorvallen in 2022
in vergelijking met 2021
het aantal veiligheidsgerelateerde voorvallen dat in 2022 na analyse is vastgesteld
in vergelijking met 2021
voorvallenmeldingen per 100.000 bewegingen
in vergelijking met 2021
Verantwoordelijkheid van skeyes
In de overgrote meerderheid van de veiligheidsgerelateerde voorvallen draagt skeyes geen enkele verantwoordelijkheid. Voor amper 89 van die voorvallen, wat neerkomt op 5,6% van het totale aantal gemelde voorvallen in 2022 (idem als in 2021, 4,4% in 2020 en 6,3% in 2019), werd de betrokkenheid van skeyes vastgesteld.
Wat betreft de ernstgraad van die 89 voorvallen worden er 71 in categorie E ondergebracht, dus zonder enige impact op het veiligheidsniveau, 17 in categorie C (significant), 1 in categorie B (belangrijk) en 0 voorvallen in categorie A (ernstig).
betrokkenheid van skeyes bij veiligheidsgerelateerde voorvallen
De vaakst gemelde voorvallen
In de top drie van de ranglijst met vaakst gemelde voorvallen worden twee plaatsen ingenomen door voorvallen die helemaal niets te maken hebben met de opdracht van skeyes, maar waarvoor melding verplicht is krachtens de Europese wetgeving: de aanvlieging met in het wild levende dieren prijkt boven aan de lijst, vóór de technische problemen met vliegtuigen die door de piloten worden gemeld, op plek drie.
Het jaar 2022 werd gekenmerkt door een aanzienlijke toename (+62%) van het aantal voorvallen waarbij piloten uit de algemene luchtvaart en van militaire of staatsvluchten een luchtruim ongeoorloofd binnendringen (172 voorvallen, tegenover 110 in 2021, 42 in 2020 en 91 in 2019). Daarmee nestelt dit type van voorvallen zich op de tweede plaats in de algemene rangschikking.
Op de vierde plaats stellen we een stijging met 7% vast van het aantal incidenten waarbij piloten met laserpennen worden verblind, in vergelijking met 2021 (95 voorvallen vs. 89 in 2021, 56 in 2020 en 79 in 2019). Dit verontrustende fenomeen is dus helemaal terug van weggeweest, na een belangrijke daling. Dit type incident bekleedde van 2010 tot 2015 immers de eerste plaats met meer dan 200 gemelde voorvallen per jaar en de daling ervan moest worden toegeschreven aan de gecoördineerde inspanningen van skeyes en de luchthaven- en gerechtelijke autoriteiten.
De afwijkingen van de ATM-procedures en van de ATC-klaringen staan respectievelijk op de vijfde en zesde plaats, na een stijging in 2022. Dankzij de voortdurend verbeterende veiligheidscultuur worden nieuwe lokale problemen gemeld en aangepakt. De afwijkingen van de ATM-procedures zijn met 26% toegenomen, met 82 voorvallen, tegenover 65 in 2021. De afwijkingen van de ATC-klaringen zijn op hun beurt met 34% gestegen: 78 voorvallen in vergelijking met 58 in 2021.
Wat het niet naleven van de minimale scheidingsafstanden tussen luchtvaartuigen betreft, merken we een toename in 2022 (38 voorvallen) in vergelijking met 2021 (24 voorvallen). Dit soort voorvallen, dat over het algemeen verband houdt met de verkeersdichtheid, nam echter enigszins af, vermits in 2019 44 van dergelijke voorvallen werden opgetekend. Voor 28 van die voorvallen (74%) werd de betrokkenheid van skeyes bevestigd in 2022, voor 21 voorvallen in 2021 (88%), voor 7 voorvallen in 2020 (70%) en voor 35 in 2019 (80%).
Een ander type voorval dat rechtstreeks verband houdt met de veiligheidsprestaties van skeyes, zijn de runway incursions. In 2022 werden 42 runway incursions gemeld, tegenover 33 in het jaar voordien, 27 in 2020 en 26 in 2019. De geringere betrokkenheid van skeyes in die voorvallen, zo stellen we althans vast, werd bevestigd voor 9 van die incursions (d.w.z. 21% ervan) vergeleken met 24% in 2021, 22% in 2020 en 27% in 2019.
Tot slot werd er 24 keer melding gemaakt van voorvallen in verband met dronevluchten in niet-toegestane zones, allemaal zonder uitzondering door piloten, voornamelijk in de CTR’s van Brussels Airport en de luchthaven van Antwerpen.